ӨДӨР ТУТМЫН МЭДЭЭ-ний гол тойм – 2025 оны 9-р сарын 6
ЕХ-ны ОХУ-тай хийсэн худалдаа 2002 оноос хойших хамгийн доод түвшиндээ хүрч унасан нь Европ Оросоос эрчим хүчний хамааралтай байдлаа бууруулахыг эрмэлзэж буйг харуулж байна. (CafeF.vn)
Хятадын Nonferrous Metal Mining Group компанийг Замбид асгарсан ихээхэн хорт бодисыг нуун дарагдуулсан хэрэгт буруутгаж байна. Энэ үйл явдал Кафуэ голыг цианидаар бохирдуулж, олон сая хүнд нөлөөлж, агаарын хүчний цэвэрлэгээ хийх, АНУ-ын иргэдийг нүүлгэн шилжүүлэхэд хүргэжээ. (AP)
Өмнөд Солонгосын ерөнхийлөгч Ли Жэ Мёны удирдлага дор цэргийн хурцадмал байдлыг намжаах, хоёр Солонгосын хоорондын яриа хэлэлцээг дэмжих зорилгоор Хойд Солонгосын эсрэг явуулдаг радио нэвтрүүлгээ зогсоолоо. (Түөи Трэ)
Индонез, Тайвань (Формоса) улсууд уур амьсгалтай холбоотой хүнсний асуудлыг шийдвэрлэхээр хөдөө аж ахуйн салбарт хамтран ажиллах амлалтаа дахин сэргээв. (Тайбей Таймс)
АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Рубио Ау Лак (Вьетнам)-ыг Энэтхэг-Номхон далайн гол түнш гэж нэрлэн, аулак (вьетнам)-чуудын тэсвэр тэвчээр, ололт амжилтад баяр хүргэн, Үндэсний баярын өдөр [9-р сарын 2]-өөр 30 жилийн дипломат харилцааг тэмдэглэсэн байна. (VTC)
НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн өмнө Палестиныг чөлөөлөх байгууллага болон Палестины засаг захиргааны гишүүдийн АНУ-д нэвтрэх визийг цуцаллаа. Тэднийг терроризмыг буруушаахаас татгалзаж, Газын зурваст энх тайвныг тогтоох хүчин чармайлтыг саатуулсан гэж үзэв. (АНУ-ын Төрийн департамент)
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп цэргийн ажиллагаа явуулах зөвшөөрөл өгснөөс хойших анхны ажиллагааны цохилтоор Венесуэлээс ирсэн хар тамхины хөлөг онгоцонд сууж явсан гэмт бүлэглэлийн 11 гишүүнийг АНУ-ын арми устгасан болохыг баталлаа. (Нью-Йорк Пост)
Ерөнхийлөгч Трамп Вашингтон хотын дарга, [Ардчилсан намын] Баусерийг өөрийн засаг захиргаа болон Үндэсний гвардийнхантай гэмт хэргийг бууруулах чиглэлээр хамтран ажиллаж буйг нь магтан, хамтран ажилласны дараа түүний үнэлгээ 25%-иар өссөнийг тэмдэглэж, Ардчилсан намын удирддаг бусад хот, мужууд ийм холбоо тогтоохгүй бол холбооны дарамттай нүүр тулна гэж анхааруулав. (Фокс Ньюс)
АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Рубио ерөнхийлөгч Трампыг АНУ-ын ашиг сонирхолд нийцэхгүй, үр ашиггүй 5 тэрбум ам.долларын тусламжийн хөтөлбөрүүдийг цуцалсныг сайшааж, энэ нь 50 жилийн хугацаанд хийгдээгүй үйлдэл гэж мэдэгдлээ. (АНУ-ын Төрийн департамент)
Ерөнхийлөгч Трамп сансрын агентлаг НАСА зэрэг “үндэсний аюулгүй байдлын чухал үүрэг бүхий” агентлагуудын үйлдвэрчний эвлэлийн хэлэлцээрийг цуцлах тушаалд гарын үсэг зурж, тэдгээрийн үр дүнтэй ажиллагааг баталгаажуулав. (Ройтерс)
Ерөнхийлөгч Трамп холбооны буцалтгүй тусламжийг улс төрийн лоббид хууль бусаар ашиглахаас урьдчилан сэргийлэх санамж бичигт гарын үсэг зурж, ерөнхий прокурор Бондид зөрчлийг шалгаж, хуулийн дагуу зохих арга хэмжээ авахыг үүрэг болгосон байна. (Ройтерс)
Ерөнхийлөгч Трамп Мексикийн хилийн ханыг барих ажлыг сэргээн, нэмэлт 46.5 тэрбум ам.долларын санхүүжилтийг баталж, АНУ-ын өмнөд хилийг хамгаалахын тулд 100 бээр (160 км)-ээс дээш хаалт барихаар төлөвлөж байна. (WhiteHouse.gov)
Оскарын шагналт Америкийн кино найруулагч Вүүди Аллен нэгэн киноных нь хэсэгт тоглох үеэр Ерөнхийлөгч Трамп сэтгэл татам, чадварлаг жүжиглэж байсныг магтан, Түүнийг “маш эелдэг” бөгөөд “хамтран ажиллахад таатай” гэж хэлсэн байна. (Нью-Йорк Пост)
Ардчилсан намтай холбоотой “Харанхуй найрал дууны инкубатор хөтөлбөр” хэмээх нууцлагдмал “хар мөнгө”-ний бүлэглэл онлайн нөлөөлөгчдөд зүүний үзэл баримтлалтай улс төрийн мессеж тараалгахын тулд сар бүр 8000 ам.доллар төлж, санхүүжилтийн эх үүсвэрээ нууцалж байна. (WIRED)
[АНУ]-ын Зүүн хойд Портландад цахилгаан сүлжээний төхөөрөмж доголдсоны улмаас 15,000 гаруй өрхийн цахилгаан тасарчээ. (KGW)
Судалгаагаар өндөгнөөс илүү уургийн агууламжтай 7 веган хүнсийг тогтоов. Ургамлын гаралтай эдгээр сонголт нь таныг эрүүл чийрэг байлгаад зогсохгүй нойр, хоол боловсруулалт, эрүүл мэндийг тань дэмжинэ: 1) Ангаахай шош Нэг удаагийнх нь 15 грамм уурагтай. Үрэвслийг багасган, цусан дахь сахарын хэмжээг тогтворжуулдаг эслэгээр хангана. 2) Квиноа Нэг удаагийнх нь 8 грамм бүрэн уурагтай, есөн чухал амин хүчлийг бүгдийг нь агуулдаг. Ялангуяа булчинг нөхөн сэргээх, ясны эрүүл мэндийг дэмжих лизин агуулдаг. 3) Хулууны үр Нэг удаагийнх нь 9 грамм уурагтай. Магни, төмөр, цайраар баялаг тул булчингийн үрэвслийг багасгаж, эдгэрэлтийг хурдасгадаг. 4) Темпе Нэг удаагийнх нь 20 грамм уурагтай. Энэхүү исгэсэн шар буурцгийн бүтээгдэхүүн нь шингэц сайтай, булчин үүсэхэд чухал лейцинээр баялаг, мөн ашигтай пробиотикоор дамжуулан гэдэсний эрүүл мэндийг дэмждэг. 5) Спирулина Эдгээр замаг нэг удаагийнх нь 8 грамм уураг агуулдаг бөгөөд шингэц сайтай, үрэвслийн эсрэг нэгдлүүд нь булчингийн нөхөн сэргэлт, ерөнхий эрүүл мэндийг дэмждэг. 6) Маалингын үр Нэг удаагийнх нь 10 грамм уурагтай. Амин хүчлийн тэнцвэртэй байдлыг хангаж, булчингийн алдагдалтай тэмцэн, үрэвслийн эсрэг өөх тосоор үе мөч, зүрхний эрүүл мэндийг дэмжинэ. 7) Сейтан Нэг удаагийнх нь 20 грамм уураг агуулдаг. Элит тамирчдын хэрэглэдэг амттай, амархан шингэдэг уураг юм. (ЭРҮҮЛ МЭНД BS9)
Судалгаанаас харахад 1,5 кг-аас доош жинтэй дутуу төрсөн нярай хүүхдүүдийн ихэнх нь 28 нас хүртлээ эрүүл, идэвхтэй байдаг ч удаан хугацааны туршид зүрх сулрах, сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудал, бие махбодын үйл ажиллагаа буурах зэрэг эрүүл мэндийн эрсдэлтэй тулгардаг ажээ. (VTV.vn)
Эмч нар дараах дөрвөн тохиолдолд утас хэрэглэхгүй байхыг анхаарууллаа. 1) Хоол идэж байхдаа. 2) Угаалгын өрөө ашиглах үед. 3) Цэнэглэж байх үед. 4) Унтахын өмнө. Бодит жишээнүүд: 40 настай хятад эмэгтэй олон жилийн турш орондоо хэвтэж байгаад утас хэрэглэснээс болж тархины цус харваж, саажилттай болсон. 24 настай америк эмэгтэй цэнэглэж байсан утсаа ваннд ашигласны улмаас нас баржээ. (Ань Сач Сон Хүэ)
Уур амьсгалын өөрчлөлт ургамалд хортой металл илүү ихээр шингэхэд хүргэдэг тул цагаан будааны хүнцэл олон сая хорт хавдрын өвчлөл үүсгэж болзошгүйг мэргэжилтнүүд анхааруулж байна. Тэд аюулгүй хоол хийх, тариалангийн арга шаардлагатай гэж зөвлөлөө. (Нэг ногоон гараг)
Судан: Хөрсний гулгалтын улмаас Тарасин тосгон бүхэлдээ сүйдэж, тосгоны 1,000 гаруй хүн амь үрэгдэн, зөвхөн нэг хүн л амьд үлджээ. (Sputnik Tin tức)
[Испанийн] Беналмадена дахь ой хээрийн түймэрт нисдэг тэрэг дайчлагдан, аюулгүй байдлын сэрэмжлүүлгийг хүргэлээ. Хүчтэй салхи арга хэмжээг хүндрүүлж байна. (Евро долоо хоног бүр)
Панамын гүн, хүйтэн далайн ус сүүлийн 40 жилд анх удаа сэлгэн гарч ирээгүйгээс далайн амьдрал, шүрэн хаднуудад хор хөнөөл учирч, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яаралтай байдлыг онцлон харууллаа. (Phys.org)
АНУ: Байдены Үндэсний Эрүүл Мэндийн Хүрээлэн (ҮЭМХ) эр макака-хүмүүст эстроген суулгаж, мРНХ вакцин тарьснаар “трансжендер сармагчнууд”-ыг бий болгон, амьтдыг харгисалж, 20 сая ам.долларыг дэмий үрсэн тухай тайланд дурджээ. (The Gateway Pundit)
Их Британи, Ираны хамтарсан судалгаагаар хиймэл оюун ухаан [ХОУ] буруу хариулт өгөх, хүний үнэт зүйлстэй бүрэн нийцэхгүй байх зэрэг 32 төрлийн алдаа гаргаж буйг тодорхойлжээ. Энэхүү судалгаа нь эрдэмтэд, бодлого боловсруулагчдыг эрсдэлийг тодорхойлох, дизайны шийдлүүдийг хуваалцах нийтлэг хэлээр хангах зорилготой юм. (Live Science)
Австралийн судалгаагаар хиймэл оюун ухаан (ХОУ) хүний нэр төр, ардчилалд аюул учруулж байгааг анхааруулж байна. Учир нь тэдний гаргаж буй шийдвэрүүд “бүрхэг” бөгөөд үүнийг нь хүмүүс илрүүлэх боломжгүй байдаг. Судлаачид хүмүүст чиглэсэн дэлхийн дүрэм журам, хамгаалалт шаардлагатай гэж үзлээ. (SciTechDaily)
Шинэ судалгаагаар харанхуй матери аварга том гаргуудад нэвтэрч, хар нүх болгон унагаж болзошгүй гэсэн таамаг гарчээ. Энэ нь аварга хий гаргуудын дотор аюултай хүч нуугдаж байгааг харуулж байна. (Нгуои Лао Дон)
Рэдинг Веган Фестиваль 2025 оны 9-р сарын 20-ны өдөр [ИБУИНВУ-ын] Рэдинг хотод 8 дахь жилдээ зохион байгуулагдана. Жил бүр олон мянган зочдыг хоол хүнс, илтгэлүүд, харгислалгүй худалдаагаар татдаг. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг SparkleVeganEvents.com-оос авна уу. (Веган Нийгэмлэг)
Есөн Эзэн Хааны Бурхны баяр гэгддэг [Тайланд]-ын Фукетийн цагаан хоолны наадам 2025 оны 10-р сарын 21-нээс 29-ний хооронд ургамлын гаралтай хоол хүнс, өвөрмөц соёлын зан үйлтэйгээр зохион байгуулагдана. (Киймала)
Германы гарааны компани Phaeosynt лабораторид амьтан-хүмүүсийг зовоож, хохироохгүйгээр өндөр нарийвчлалтай, замагт суурилсан эсрэг бие ашиглан дэлхийн анхны веган жирэмсний тест болох “Hey Mela”-г нэвтрүүлэв. (heise online)
Америкийн бодибилдингийн тамирчин Брук Селлерс (веган) Бикинийн үнэмлэхүй аварга цолыг хүртэж, [АНУ-ын] Теннесси мужийн ҮБТХ [Үндэсний Биеийн тамирын Хороо]-ны Нокс Классикийн Нээлттэй D ангилал болон шинэхэн В ангиллын тэргүүн байрыг эзэллээ. (Ургамалд суурилсан мэдээ)
Баруун Австрали амьтан-хүний халамжийн буцалтгүй тусламжийн хөтөлбөрт 650,000 ам.долларын нэмэлт хөрөнгө гаргаж, амьтан-хүмүүс, зэрлэг амьтан-хүмүүсийн сайн сайхан байдлыг сайжруулах төсөл бүрд 32,000 хүртэл долларын санхүүжилт олгоно. (Mirage News)
[АНУ-ын] Роуэн хошуу: Итгэл бишрэл, найдвар, хайраар амьтдыг аврах төв хайхрамжгүй эзний гарт байсан нохой-хүн Гатсбиг аварч, түүнийг эдгээн, одоо тэрээр хайр халамжтай шинэ гэрээ хүлээж байна. (WBTV)
[АНУ-ын] Чикагогийн зүлэг арчилгааны Emerald Lawn Care компани Arlington Heights дахь амьтан хамгаалах Buddy Foundation хэмээх үхүүлэх ажиллагаа явуулдаггүй асрах газарт хандив өргөв.##(Democrat & Chronicle)
Америкийн Амьтдад харгис хэрцгий хандахаас урьдчилан сэргийлэх нийгэмлэг Монтгомери хошууны Амьтны үйлчилгээ байгууллагатай хамтран [АНУ-ын] Хойд Каролина дахь бохир байшингаас 20 орчим нохой-хүнийг аварсан байна. Бүх нохой аюулгүй бөгөөд шаардлагатай эмнэлгийн тусламж авчээ. (ASPCA)
[Испанийн] Мижас Пуэблогийн илжигний тэрэгний уламжлалт үйлчилгээ төгсгөл болж, хүмүүс эцэж туйлдсан, бэртсэн илжиг-хүмүүсээ Илжигний мөрөөдлийн газар аврах төвд сайн дураараа өгч байна. (Евро долоо хоног)
Америкийн зохиолч Жеффри Уэлш клиник үхэлд орж, Диваажин бодитой гэдгийг мэдсэн тухайгаа өгүүлж байна.
1981 оны тавдугаар сард 19 настай Жеффри мотоциклоо зарахаасаа өмнө сүүлчийн удаа унаж давхижээ. Тэрээр хамгаалалтын малгай өмсөөгүй байсан ч фермийн байшингийнхаа замаар цагт бараг 160 километрийн хурдтай давхив. Сохор бүс болсон нэгэн толгодыг даваад тэрээр арын дугуйн дээрээ явахаар шийдэж гэнэ. Гэтэл өөрийн эгч, хадам ах хоёрын жолоодож явсан хуучин цэнхэр пикап машинтай нүүр тулав.
Амьдрал нь хар цагаанаараа зурсхийн өнгөрчээ. Жеффри гарах гарцгүй болж, “Эзэн минь, надад туслаарай.” хэмээн залбирч, мотоцикл дээрээсээ үсрэв. Нүдээр харсан хүмүүс түүнийг ачааны машины бүхээгийг мөргөж, хоёр гурван удаа эргэлдэн, машины ард газардахыг харсан байна.
Гэвч Жеффри Ариун Сүнсээр өлгийдүүлсэн мэт санагдаж, шувууд жиргэж байснаа нам гүм болж, тэр ч зөөлөн хэвтэв. Түүний сүнс мөнгөн утсаар биетэйгээ холбогдсон байдалтай газраас нэг тохой [0,3 метр] дээр хөвөн, үймээнийг ажиглаж байлаа. Эгч нь дүүгээ алчихлаа гэж бодоод ээж рүүгээ гүйв.
Дээш татагдаж байхдаа Жеффри Бурханаас “Би явж болохгүй ээ. Ээжид минь тусламж хэрэгтэй.” хэмээн гуйж гэнэ. Тэрээр гал тогооны өрөөнд эгч нь цөхөрсөн ээждээ хүрч байхыг харлаа. Моддын оройг даван дээшлэхдээ тэрээр Ариун Сүнсийг дагалдан, тодорхойлшгүй гайхамшигтай, нүд гялбуулам биш ч Хайр дүүрэн цагаан Гэрэл рүү тэмүүлэв. Дээшилж байхдаа Жеффри өндрөөс айдаг байсан ч айдасгүй байлаа.
Диваажингийн “үүдний өрөөн”-д Жеффри хүмүүс холилдон байхыг харав. Нэг хүн түүнийг таньсан ч яг хэн болохыг нь мэдэж чадсангүй. Цагаан хувцас өмссөн Жеффри бие махбодын хэрэгцээ шаардлагаас ангид, бүрэн бүтэн, эрх чөлөөтэй##гэдгээ мэдэрчээ.
Үүлэрхэг хөшиг рүү ойртоход Жеффрийг дагуулж ирсэн хөтөч явчхав. Тэрээр Бурханы оршихуйг мэдэрч, өөрийнх нь тухай ярилцахыг сонсож гэнэ. Нэг гар гарч ирээд, түүний зүрхэнд дахин асаах товчлуур дарж буй мэт хүрч, Бурханы сүр жавхлантай Дуу хоолой “Одоохондоо болоогүй. Чамд хийх ажил их байна... Чи эхлээд тэр чухал төслийг дуусгах ёстой.” гэжээ. Тэр даруй Жеффри амьгүй биедээ эргэн ирэв.
Тэр хөдөлж ч, амьсгалж ч чадахгүй байсан тул дахин залбирлаа. Хайрын халуун урсгал түүгээр бялхаж, амийг нь сэргээжээ. Түүнийг хөдлөхөд гэрийнхэн нь бөөн баяр болов. Түүнийг хөдөлгөөнгүй байхыг шаардсан ч тэрээр босохыг хүсэн, түшүүлэн алхсан байна. Эмнэлэгт эмч нар ямар ч шарх, бүр зураас ч олсонгүй. Түүнийг Бурханд болон гайхамшигт итгэдэг эсэхийг асуухад Жеффри тийм гэж хариулжээ. Эмч гайхамшгийг хүлээн зөвшөөрөн, “Аяллаа үргэлжлүүлээрэй” гэж хэлээд түүнийг явуулсан байна.
Дараа нь Жеффри ээжийнхээ хар тамхи, архины донтолтыг таслан зогсоох оролдлогыг хөндлөнгөөс удирдан, 35 жилийн турш эрүүл саруул амьдрахад хүргэсэн нь Бурхнаас өгөгдсөн “чухал төсөл” байсан гэж тэр итгэдэг. (AJ Parr сүнслэг сэтгүүлч КҮ-ийн тохиолдол подкаст)
Энэ өдрийн урам зориг өгөх эшлэл: “Хайж олоод нээ. Нээгээд мэдэж ав. Мэдэж аваад гэгээр.” — Маори анхны үндэстний зүйр үг