ӨДӨР ТУТМЫН МЭДЭЭ-ний гол тойм – 2025 оны 9-р сарын 5

Ау Лак (Вьетнам) улс Кубын ард түмэнд 14.6 сая ам.доллар хандивлалаа. Хоёр улс хөдөө аж ахуй, нарны эрчим хүч, технологийн салбарт томоохон хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зурсан байна. (ВнЭкспресс)

Ерөнхийлөгч Трамп америкийн ажилчдад танилцуулж байна: + Ажлын байр: Хувийн хэвшилд 500,000 гаруй шинэ ажлын байр бий болжээ. 2025 оны 1-р сараас хойш уугуул америкчуудад 2.4 сая гаруй ажлын байр нэмэгдсэн байна. + Журам: Хүнд суртлыг багасгаж, 1 шинэ дүрэм бүрд 10 дүрмийг хассан. Жижиг бизнесийн ерөнхий байдал сүүлийн 5 сарын дээд түвшинд хүрчээ. + Худалдаа ба хөрөнгө оруулалт: АНУ-ын шинэ хөрөнгө оруулалтад 8 их наяд ам.доллар орж ирлээ. Дэлхийн эдийн засгийн өсөлтийн талаас илүү хувийг хамарсан худалдааны хэлцлүүд олон зуун тэрбумын шинэ орлого бий болгож байна. + Цалин ба инфляци: Ажилчдын цалин долоон сарын дотор 1.4%-иар өсөв. Инфляци 1.9% дээр тогтвортой байна. Ерөнхийлөгч Трамп үүрэгт ажилдаа орсноос хойш бодит цалин сар бүр нэмэгдэж байна. + Зардал: Ипотекийн зээлийн хүү 10 сарын доод түвшинд хүрсэн. Хийн болон онгоцны тийзийн үнэ сүүлийн 5 жилийн доод түвшинд хүрлээ. + Ажиллах хүчний сургалт: 1,736 шинэ дадлагажигчийн сургалтын хөтөлбөр, 183,000 дагалдагч, ур чадварыг хөгжүүлэхэд зориулсан 119 сая гаруй ам.долларын буцалтгүй тусламж олгов. + Татварын хөнгөлөлт: Ерөнхийлөгч Трампын Нэг том сайхан хуулийн төслийн хүрээнд айл өрхүүд жил бүр 10,000 ам.доллар, ахмадууд 63 тэрбум ам.доллар, худалдааны чиглэлээр суралцаж буй оюутнууд 500 тэрбум ам.долларын тусламж авч байна. + Зах зээл ба тэтгэвэр: Хөрөнгийн индексүүд түүхэн дээд цэгтээ хүрэв. 401 (к) тэтгэврийн сангийн дүрмийг илүү хүчтэй өсөлтөд зориулан өргөтгөжээ. (WhiteHouse.gov)

АНУ-ын Дотоодын аюулгүй байдлын нарийн бичгийн дарга Кристи Ноем CBS News-ийн "Үндэстний нүүр царай” нэвтрүүлэг нь түүний ярилцлагаас гол хэсгүүдийг, тухайлбал, түүний яам нь Лос-Анжелес хотод хүүхдийн наймаачид, хууль бус гаж донтой цагаачдыг баривчлах ажиллагааг явуулсан зэргийг зориудаар хасан гэжээ. Тэрээр тус сүлжээ нь түүний хариултыг буруу танилцуулсан гэж мэдэгджээ. (АНУ-ын Дотоодын аюулгүй байдлын яам)

Ау Лак (Вьетнам) Үндэсний баярыг [9-р сарын 2] угтан, 14,000 гаруй хоригдолд өршөөл үзүүлж, энэ онд үзүүлсэн нийт өршөөлийн тоо 22,000-д хүрч, түүхэн дээд амжилт тогтоожээ. Олон нийтийн аюулгүй байдлын яамны мэдэгдсэнээр, суллагдсан хоригдлуудын дийлэнх нь дахин гэмт хэрэг үйлдэх явдал маш бага хувьтай байдаг бөгөөд нийгэмд хурдан дасан зохицдог гэжээ. (ВнЭкспресс)

Сингапур улс одоо электрон тамхи татаж байгаад удаа дараа баригдсан гадаадын иргэдийг албадан гаргаж, бүх гэмт хэрэгтнүүдэд хатуу шийтгэл ногдуулж, дахин хилээр нэвтрэхийг хориглож магадгүй гэсэн шийдвэр гаргав. (Стрэйт Таймс)

[Их Британийн] АйТВ Ньюс сувгийн судалгаагаар Инстаграм, Фэйсбүүк зэрэг платформууд дээр хүний яс, арьс зэрэг шарилын худалдаа огцом нэмэгдэж байгааг илрүүлсэн нь булш тоногдох айдсыг өсгөж, зохицуулалт хийхийг уриалж байна. (ITV)

Индонезийн 580 хууль тогтоогч тус бүр Жакартагийн хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс бараг 10 дахин их орон сууцны тэтгэмж авдаг нь илчлэгдсэний дараа тус улс даяар үхлийн аюултай эсэргүүцлийн жагсаал болж байна. Ерөнхийлөгч Прабово Субианто Хятадад хийх айлчлалаа цуцалж, энхийг сэргээхийн тулд цэргийн хүчээ байршуулж, хууль тогтоогчдын нэмэлт хөнгөлөлт, аяллын эрхийг бууруулж байгаагаа зарлажээ. (ВнЭкспресс)

2022 оноос хойш зүрхний өвчний улмаас комд орсон Тайландын гүнж Бажракитиябха эрчимт эмчилгээ хийлгэж, хэдэн сар амь насыг нь дэмжсэний дараа сайжирч буй шинж тэмдэг илэрч байна. (ВнЭкспресс)

Хоол тэжээлийн мэргэжилтнүүд веган хооллолт нь булчинг бэхжүүлж, тэсвэр тэвчээрийг сайжруулахад тусалдаг гэж үзэж байна. 4 гол хүнс нь цусны урсгалыг нэмэгдүүлж, эдгэрэлтийг түргэсгэж, булчингийн эрүүл мэндийг хамгаалдаг: 1) Хулууны үр Өдөр бүр 2 хоолны халбага (28-30 грамм)-ыг идэх нь магни, цайр, эрүүл тослог өгч, булчин таталтыг намдаадаг. Түүхий, хуурайгаар шарсан, эсвэл соёолуулсан үрийг сонгоорой— давстай, эсвэл тосонд шарсныг идэхээс зайлсхий. 2) Интоорын шүүс Өдөр бүр ¾–1 аяга (180–240 миллилитр) чихэргүй, цэвэр шүүс уугаарай. Энэ нь үрэвслийг багасгаж, нөхөн сэргээхэд тусалдаг, нойрыг сайжруулж, алхах болон бусад дасгалд зориулан булчинг бэхжүүлэхэд тусалдаг. Өглөө, эсвэл оройн хоолны өмнө уух нь хамгийн тохиромжтой. 3) Бууцай Магни, нитратаар баялаг бууцай нь тэнцвэртэй веган хоолны дэглэмд хэрэглэвэл хөлийн хүчийг бэхжүүлэхэд тусалдаг. Нимбэг, эсвэл цагаан гаатай хамт уураар хөнгөн жигнэх, эсвэл хуурч хэрэглэнэ. Хурган чихний хүчлийн улмаас хэт чанах, эсвэл хэт их түүхий бууцай идэхээс зайлсхий. 4) Сэвэг зарам Булчингийн тэсвэрийг хангах хангах лейцин, эслэгээр баялаг уургийн дээд эх үүсвэр. Усанд дэвтээгээд дараа нь шар гаа, цагаан гаа, нимбэгтэй хамт чанаарай. Бүхэл үр тариа, хүнсний ногоотой хамт халуунаар нь хэрэглэнэ. Боломжтой бол лаазалсан бүтээгдэхүүнээс зайлсхий. (Радио 247)

Нярай хүүхдийг нунтаг нэрсээр хооллох нь дархлааг сайжруулж, харшлын шинж тэмдгийг бууруулдаг болохыг АНУ-ын судалгаагаар тогтоожээ. (Анагаах ухааны мэдээ)

[АНУ-ын] Стэнфордын Их Сургуулийн судалгаагаар АНУ-ын ADHD [Анхаарал дутмагших хэт хөдөлгөөнтөх эмгэг]-тэй сургуулийн өмнөх насны олон хүүхдэд зан үйлийн эмчилгээг эхлээд зөвлөдөг заавартай ч оношлогдсоноос хойш 30 хоногийн дотор хэтэрхий эрт эм бичиж өгч буйг анхааруулжээ. Энэ эрт үеийн эмийн хэрэглээ нь хүүхдэд хортой гаж нөлөө учруулж болзошгүйг судлаачид анхааруулж байна. (CBS)

Афганистаны Жалалабад хотын ойролцоох Кунар мужид 6.0 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болсны улмаас 800 хүн амиа алдаж, 1,300 хүн шархадсан байна. Газар хөдлөлт үерийн сэргээн босголтын явцад уулын тосгон бүхэлдээ нурж, олон зуун хүн нурангид дарагджээ. (Хүмүүс)

[Филиппиний] Таал галт уул 24 цагийн дотор 11 удаа шинээр галт уулын газар хөдлөлт болж, их хэмжээний хийн ялгаруулсны дараа ер бусын идэвхтэй хэвээр байгаа тул аюулгүй байдлын сэрэмжлүүлгийг дахин гаргажээ. (INQUIRER.net)

Португалийн ойролцоох Атлантын далай дор шинэ мега газар хөдлөлтийн бүс үүсэж болзошгүйг судлаачид анхааруулж байна. Энэ нь ирээдүйд эрэг орчмын бэлтгэлгүй бүс нутгуудад цунами үүсэх эрсдэл учруулж байна. (Лаос Дон)

9-р сарын эхээр Ази, Европ, АНУ-ын нутгаар туйлын сул эргүүлэг, агаар мандлын төлөвийн шилжилтийн улмаас сэрүүсэх төлөвтэй байна. (Ньюсвик)

Энэ зун Европ тивийн талаас илүү хувь нь түүхэн дээд хэмжээний ган гачигт нэрвэгдээд байгаа бол Газар дундын тэнгисийн ой хээрийн түймэр улам дордсоны улмаас 20 хүн амиа алдаж, 80,000 хүнийг нүүлгэн шилжүүлжээ. (Франц 24)

2025 онд ЕХ-нд гарсан ой хээрийн түймэрт 1 сая гаруй га талбай шатаж, түүхэн дэх хамгийн том түймэр болжээ. 8-р сарын халуун давлагааны үеэр Португал, Испани улсууд нийт хохирлын гуравны хоёрыг нь амсжээ. (Япон цаг үе)

Уур амьсгалын өөрчлөлт нь Кипр, Грек, Турк улсуудад үхлийн аюултай ой хээрийн түймрийг улам ширүүн болгож буйг судалгаагаар тогтоов. (Phys.org)

8-р сарын 29-нд Австрийн дээгүүр, Италиас харагдахуйц ховор улаан гэрлийн "цахилгаан үзэгдлүүд"-ийг гэрэл зурагт буулгасан бөгөөд энэ нь аянга цахилгаантай холбоотой байв. (Энэтхэг Өнөөдөр)

Дэлхийн хамгийн том мөсөн уул болох A23a хурдацтай хайлж, Антарктидыг чиглэн хөдөлж буй нь оцон шувуу-, далайн хав-хүмүүсийн амьдрах орчин зэрэг экосистемд хохирол учруулах эрсдэлтэй байгааг Австрали улс анхааруулж байна. (Юнилад)

Индонезийн 80 тэрбум ам.долларын өртөгтэй Жава арлын цунамигаас хамгаалах далайн далан нь Бедоно, Семонет зэрэг тосгонууд живж байгаа ч удааширч байна. Шүүмжлэгчид илүү хурдан арга хэмжээ авах, эсвэл эрэг орчмын өөр хамгаалалт хийхийг уриалж байна. (Малай шуудан)

[АНУ-ын] Вашингтон муж нүүрстөрөгч болон биологийн баялаг олон янз байдлыг хадгалдаг “өвийн ой”-г хамгаалахын тулд 77,000 акр [31,160 га] талбайг мод бэлтгэхээс хамгаалж байна. (Сайн мэдээний сүлжээ)

Археологичид [Египетийн] Харга баян бүрдээс 1,600 жилийн настай сүмүүд болон Их Эзэн Есүс (цагаан хоолтон)-ийн ханын зургийг олсон нь цөлд эртний Христийн шашин үүсэж байсныг илчилж байна. (Фокс Ньюс)

Хятад улс 2,600ºC хүртэл хэмийг тэсвэрлэх чадвартай нүүрстөрөгчийн нано хоолойд суурилсан хальс боловсруулж, сансрын уудам, цөмийн болон эрчим хүчний системийн тусгаарлалтад томоохон боломжийг санал болголоо. (Сонирхолтой инженерчлэл)

Шинэ тойм судалгаагаар веган хоол нь бие махбод, хүрээлэн буй орчны ашиг тусыг өгдөг төдийгүй сэтгэцийн эрүүл мэндэд мөн тустай бөгөөд амьтан-хүний махан хоолтой харьцуулахад сэтгэлийн түгшүүр, сэтгэл гутралыг бууруулж, сэтгэл санааны төлөв, танин мэдэхүйн үйл ажиллагааг сайжруулдаг болохыг тогтоожээ. (Ньюсбрик)

Веганизм нь [Балбын] Катманду хотод тууштай түгэн дэлгэрч байгаа бөгөөд тус хот орон нутгийн соёл дахь веганизмын үндсийг онцолсон гурван өдрийн Ахимса наадмыг зохион байгуулжээ. (Хөгжиж буй Балба)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын] Донгнай аймгийн эрэгтэй Тран Ван Кьем 12 галуу-хүний сүргийг хайраар өсгөж, сургаж буй бөгөөд тэдгээр нь тушаалуудыг дагаж, хайраа илэрхийлж, амьтан-хүмүүсийн оюун ухааныг чимээгүйхэн харуулан, онлайн үзэгчдийн сэтгэлийг татаж байна. (Бао Тань Ньень)

[Энэтхэгийн] Ассам мужийн ойн хамгаалагчид замын хөдөлгөөнийг удаашруулж, ойр орчмын хирс-, заан-хүмүүсийг хамгаалах зорилгоор Побитора зэрлэг амьтны дархан цаазат газрын ойролцоо хулсан хаалт суурилуулжээ. (Энэтхэгийн цаг үе)

[АНУ-ын Миссури мужийн] Гладстоун хотын амьтан хамгааллын ажилтнууд хөл бөмбөгийн торонд гацсан шар шувуу-хүнийг аварч, байгальд нь буцаан тавьжээ. (Күүл даун)

Канадын бизнес эрхлэгч Андреа Кури клиник үхэлд орсон тохиолдоо хуваалцаж байна: Тэрээр 1991 онд маш тод ахуй ойлголт үзээд сэржээ: Үүнд тэрээр нөхөртэйгөө хамт явган хүний цастай зам дээр явж байхад нь машин замын хашлага даван гарч, тэднийг мөргөжээ. Тэр бүр "Бурхан минь, биднийг машин мөргөчихлөө” гэж түүний хашхирахыг ч сонссон ч үүнийг боломжгүй гэж үзээд, тэр дор нь мартжээ.

Тэр шөнө ахуй ойлголт нь биелэв. [Канадын] Монреаль хотод шуурганы үеэр тэрээр Зул сарын баярын арга хэмжээнээс гарч яваад, нөхөртэйгөө цасанд дарагдсан явган хүний ​​замаар алхаж явахад машин хашлага даван, тэднийг араас нь мөргөжээ. Агаарт нисэж байхдаа Андреа ахуй ойлголтдоо үзсэнтэй адил хашхирахыг сонсов. Тэрээр бэлтгэгдсэн байснаа ухаарч, “Хэн нэгэн ийм их хичээл зүтгэл гаргажээ” гэж бодоод нөхцөл байдалд бууж өгчээ. Тэрээр машинуудыг мөргөсний дараа 35 тохой [10.6 метр] зайд газарджээ.

Андреа биеэ орхиж, 9 тохой [2.7 метр] өндөрт өргөгдсөн ч эхэндээ үүнийг өөрийнх нь гэдгийг таньсангүй. Тэр хүрэм, цасыг анзаарсан боловч ямар ч өвдөлт, айдас мэдэрсэнгүй. Зочид гадуур хувцасгүй яаран гүйлдэж, хашхирахад, "Буцаж ороод хүрмээ аваарай, би зүгээр" гэж дуудах гэсэн боловч хэн ч сонссонгүй. Хүч, гэрэл, сайн сайхан байдлын мэдрэмж түүнийг бүрхэж, түүнийг өөрөөсөө холдуулахад эмх замбараагүй байдал бүдгэрэв.

Царай нь харагдахгүй өндөр, гэрэлтсэн эрэгтэй дүр түүнд хандан: “Андреа, чи үлдэх үү, эсвэл буцах уу?” гэж асуув. Тэр хариуд нь, “Би гурван бяцхан хүүхэдтэй. Би буцах ёстой.” гэж хариулжээ. Уг дүр дахин асуув. Андреа: “Хэдийгээр миний биеийн бүх яс хугарсан ч би буцах ёстой.” гэж бататгав. Тэр агшин зуурт эргүүлэгт татагдаж, хүчтэй хуйлран эргэлдэв. Ирмэгээс зуурсан тэрээр бие рүүгээ хүчтэй буцан орох хүртлээ шидэгдэхээс айж байв.

Түүнд хамгийн түрүүнд: “Бурхан минь, би үүнийг мартахыг хүсэхгүй байна. Үүнийг санахыг зөвшөөрнө үү.” гэсэн бодол орж ирэв. Гучин жилийн дараа дурсамж нь тод хэвээр үлдэж, ухамсар нь биеэс тусдаа гэдгийг баталсан юм. Энэхүү ухаарал нь түүнд олон жилийн дараа 2016 онд охин Хлое таалал төгсөх үед тусалсан юм. Эмнэлэгт Андреа Хлоегийн оршихуй орных нь дэргэд байж, “Сайн уу, ээж ээ, таныг сандраагүй байгаад би маш их баяртай байна. Маш их баярлалаа. Таныг өрөөнд байгаагүйд би баяртай байна. Учир нь таныг байсан бол би биеэ орхиж чадахгүй байх байсан." гэхийг мэдрэв. Энэ нь Андреагийн клиник үхэлд орсон тохиолдлыг давтан сануулж, түүнд тайтгарал авчирч, сүнсний мөнхийн мөн чанарыг ухааруулсан юм. (IANDS)

Өдрийн сэтгэл сэргээх эшлэл: “Амьдрал бол агуу нар мандах мөч. Үхэл яагаад үүнээс ч илүү байж болохгүйг би ойлгохгүй байна.” — Владимир Набоков